करचलनाच्या अचूक छपाईची खात्री कशी करावी?

ओळख

करपात्र वस्तू आणि उत्पादन पुरवणारे पुरवठादार करप्रणालीमुळे दबून जातात. त्यांच्या वस्तूंची योग्य किंमत निश्चित करणे आवश्यक असते जेणेकरुन त्यांच्या ग्राहकांना प्रति एकक करासह किंमत देताना त्याचा बोजा पडणार नाही. भारतात GST कायदा लागू झाल्यानंतर करप्रणालीतला बराचसा गोंधळ दूर झाला. आता, व्यवसाय मालकांना त्यांच्या बिलात फक्त एक प्रकारचा कर म्हणजे GST जोडावा लागेल. हा वस्तूंच्या प्रकारावर आणि पुरवठ्यावर ठिकाणावर आयजीएसटी, सीजीएसटी किंवा एसजीएसटी असू शकतो. योग्य देयरक्कम जमा करण्यासाठी करदात्यांसाठी अचूक करचलनाची छपाई करणे आवश्यक आहे. 

या लेखामध्ये, आपण अचूक चलन आणि चलनाच्या छपाईची सर्वोत्तम पद्धत याविषयी जाणून घेणार आहोत.

अचूक चलनाचे महत्त्व

GST पालन करणारा व्यवसायासाठी योग्य चलन आवश्यक आहे. अचूकता आणि योग्य वेळी चलनाचा भरणा करणे व्यवसायाच्या मालकांसाठी महत्त्वाचे आहे. तुमच्या चलनामध्ये चुका झाल्यास तुमच्या मालासाठी किंवा सेवांसाठीचा मोबदला उशीरा मिळतो किंवा तुम्हाला त्याचा काहीच मोबदला मिळत नाही. करासंदर्भात काही दोष राहिल्यास, कर द्यावा लागतो. अशा वेळी तुमच्या व्यवसायाच्या रोख तरलतेवर त्याचा परिणाम होतो. 

सदोष चलनाचा तुमच्या व्यवसायाच्या प्रतिष्ठेवर परिणाम होतो. तुमचे ग्राहकही चलनातील चुकीच्या नोंदींमुळे नाराज असतात. सातत्याने चलनात चुका झाल्यास त्याचा ब्रांडच्या विश्वासार्हतेवर परिणाम होतो. करआकारणीच्या दृष्टीने, सदोष चलनाचा भरणा केल्यास अधिकाऱ्यांना घोटाळ्याचा संशय येऊ शकतो आणि त्यामुळे लेखापरीक्षण होण्याची शक्यता असते ज्यामुळे आर्थिक विभाग दबावाखाली येऊ शकतो. 

चलनासाठी परिश्रम केल्याने तुमचा गोंधळ होणार नाही. अचूक चलन पाठवल्यास देयरक्कम मिळण्याची शक्यताही वाढते. तुमचे ग्राहक या चलनांचा वापर करून इनपूट टॅक्स क्रेडिट चा दावा करू शकतात. वेळेवर आणि अचूक चलन पाठवून तुम्ही ग्राहकांसमवेत मजबूत व्यावसायिक नातेसंबंध जोपासू शकता.

Also Read: GST Invoice Details: Essential Information

करचलनाच्या छपाईतल्या चुका कशा टाळाव्यात?

अचूक करचलनाच्या छपाईतली पहिली पायरी आहे अचूक चलन तयार करणे. व्यवसायांनी डिजीटायझेशन आपलेसे केले असले तरीही तुमच्या व्यवसायाच्या कार्यचालनासाठी तुम्हाला चलन छपाई करावी लागते. जेव्हा पुरवठादाराला माल वितरीत करता तेव्हा त्याबरोबर चलन जोडले पाहिजे. जर तुम्ही वाहातूकदाराच्या मदतीने ग्राहकापर्यंत माल पोचवत असाल तर चलन आणि ई-वे देयक छापले पाहिजे.

निर्यात व्यवसायांना सीमाशुल्क विभागाच्या प्रत्येक टप्प्यावरच्या परवानगीसाठी चलनाच्या अनेक प्रती छापाव्या लागतात. चलन छपाईत होणाऱ्या विविध प्रकारच्या चुका समजून घेतल्या तर त्या टाळता येणे शक्य होईल.

• महत्त्वाच्या चलनांची छपाई न करणे

मोठ्या प्रमाणातला माल किंवा उच्च मूल्याचा मालाचा पुरवठा करत असता तेव्हा चलनाच्या अनेक प्रिंट काढाव्या लागतात. योग्य चलन योग्य गठ्ठ्ला लावणे महत्त्वाचे असते. तुम्ही काही चलनांची छपाई करू शकत नाही आणि ती गहाळ झाल्याची जाणीवही तुम्हाला होत नाही. जीएसटी कायद्यानुसार, तुम्ही पुरवठ्याच्या वेळी चलन द्यायला हवे किंवा गोदामातून माल काढताना द्यायला हवे. सेवांसाठी चलन देण्यासाठी तुमच्याकडे 30 दिवस असतात.

• चलनांमधला गोंधळ

एकाच ग्राहकाला जेव्हा तुम्ही एकापेक्षा जास्त वितरण करता तेव्हा  वेगवेगळ्या तपशीलांची वेगवेगळी चलने हाताळावी लागतात. व्यवसाय ते व्यवसाय व्यापार करताना ग्राहकाला अनेक वेळा चलन देणे अपेक्षित असते. प्रमाणित नमुना आणि स्वरुपाशिवायचे चलन गोंधळात टाकू शकते. त्यामुळे तुम्हाला कदाचित चलन उत्तम समजेल पण ग्राहकांला ते कळणार नाही.

• गहाळ माहिती

चलनाविषयीची सर्वसामान्यपणे होणारी चूक म्हणजे माहिती गहाळ होणे. जीएसटी चलनासाठी, काही अनिवार्य माहिती अचूकपणे भरायची असते. अन्यथा, ते चलन अवैध ठरते. अचूक चलनाची छपाई तेव्हा शक्य असते जेव्हा त्यात सर्व तपशील बरोबर असतात. चलनाच्या छपाईऐवजी आणि नंतर हाताने तपशील लिहिण्यापेक्षा तुम्ही स्वयंचलित बिलिंग टूल चा वापर करू शकता आणि महत्त्वाचे तपशील न विरसता भरलेल्या चलनाची छपाई करू शकता. 

• गणनेतील चूक

चलनातील अजून एक सर्वसाधारण चूक म्हणजे गणनेतील किंवा मोजण्यातील चूक. प्रमाणित मूल्य व्यवस्था लक्षात आली नसेल तर एकूण रक्कम मोजण्याची चूक ही अगदीच सामान्य चूक आहे . GST आकडेमोडीच्या चुकाही अगदी सामान्य आहेत. चुकीचा GST दर लावल्याने सदोष चलन जारी केले जाते. याचा परिणाम तुमच्या देयरक्कम आणि कर दायित्वावर होतो.

• चुकीचे किंवा गहाळ चलन तपशील

व्यवसायांनी त्यांच्या GST चलनामध्ये अचूक तपशील छापले पाहिजेत. गहाळ तपशील किंवा चुकीचे तपशील यांच्यामुळे चलनात चूक होते. उदा. जेव्हा पुरवठादार किंवा प्राप्तकर्त्याचा जीएसटीआयएन क्रमांक चुकीचा भरला जातो तेव्हा चलन नाकारले जाते आणि अवैध समजले जाते. चुकीचा तपशील केवळ पुरवठादाराच्या व्यवसायावर दुष्परिणाम करत नाही. तर तुमचा प्राप्तकर्ता ते चलन त्याचे आयटीसीची आकडेमोड करण्यासाठी वापरतो आणि त्याच्या GST दायित्वाचे संतुलन करते त्यामुळे जीएसटीच्या चलनातील चुका वाढत्या चुकांमध्ये परावर्तित होतात.

करचलनाच्या छपाईतल्या चुका टाळण्यासाठी, अचूक चलन काढायला हवे. GST कायद्यानुसार हाती लिहिलेल्या चलनाला परवानगी असली तरीही चलन काढणे आणि त्याची छपाई यासाठी बिलिंग टूलचा वापर कधीही उत्तम ठरतो. 

Also Read: Common Errors And Mistakes In Tax Invoices For Goods: Prevention And Correction

करचलन अचूक छपाईसाठीचे महत्त्व

GST नोंदणीकृत करदात्याने चलन जारी करणे आणि त्याची छपाई याकडे अत्यंत काटेकोरपणे लक्ष दिले पाहिजे. जीएसटीच्या कायद्यातील हा एक निर्णायक पैलू आहे. GST पालन केवळ अचूक चलन आणि देयक यामुळे होऊ शकते. शिवाय, ग्राहकांना मालाच्या वेळेवर वितरित सुनिश्चित करण्यासाठी ही चलने आवश्यक आहेत. वाहातुकीदरम्यान अधिकाऱ्यांनी मालाची तपासणी चलन आणि ई-वे देयक यांच्या आधारे करतात. 

छापील चलनातली लहानशी चूकही अधिकाऱ्यांनी माल पुढील खुलाश्यापर्यंत माल जप्त आणि ताब्यात घेण्यात परावर्तित होऊ शकते. चलनाची छपाई अचूकपणे करणे का गरजेचे आहे त्याची काही कारणे खाली दिली आहेत. 

• जीएसटीचे सुनिश्चित पालन– अचूक GST देयक आणि चलन यामुळे जीएसटी पालन करण्याची प्रक्रिया सुरळीत होते. चलनची अचूकता चलन अचूकतेसाठी दोनदा तपासले जाते तेव्हा तुम्ही ते कोणत्याही विवंचनेसाठी जीएसटी पोर्टलवर अपलोड करू शकता. तुमचा जीएसटीचा अहवाल अद्ययावत आहे याची खात्री घेऊन अचूक कर भरू शकता
• रोखीची तरलता सुधारते– जर तुम्ही अचूक चलन जारी केले तर ग्राहक योग्य रक्कम अदा करतील. त्यामुळे वेळ आणि श्रम वाचतात कारण चलन त्यांच्या पर्चेस ऑर्डरशी जुळते. अचूक चलनामुळे रोखीची तरलता सुधारते.
• ब्रँड प्रतिमा आणि प्रतिष्ठा सुधारते– प्रमाणित नमुन्यातले चलन छपाई केल्याने ब्रँड प्रतिमा, प्रतिष्ठा आणि ओळख वाढते. जेव्हा विहित योजनेचे पालन करता तेव्हा आवश्यक आणि अनिवार्य तपशील कधीच चुकणार नाहीत हे सुनिश्चित करू शकता.
• सुगम लेखापरीक्षण– डीजीटल व्ह्युईंग आणि छपाईसाठी प्रमाणित चलन स्वरूप राखल्यास लेखापरीक्षण प्रक्रिया सुलभ होते. अचूक छापील चलनामुळे जीएसटीच्या पालनासाठी कर अधिकारी आवश्यक तपशील तपासू शकतात. 

करचलन अचूक छपाईसाठीच्या सूचना

तुमच्या व्यवसायाला ई-चलनाचा आदेश लागू होत असेल तर ई-चलन हे एकमेव वैध करचलन आहे. तुमच्या अकाऊंटिग प्रणालीतून तुम्ही जीएसटी करचलन निर्माण करू शकता. मात्र, जर तुमच्या व्यवसायाची वार्षिक उलाढाल 5 कोटींपेक्षा अधिक असेल तर तुम्हाला ई-चलन काढणे आवश्यक आहे. 

तुमच्या करचलनासाठी, तुम्ही ई-चलनाचे आयआरपी पोर्टल वापरून ई-चलन काढू शकता. हे पोर्टल तुम्ही अपलोड केलेल्या चलनासाठी आयआरएन निर्माण करू शकते. पडताळणी आणि प्रमाणीकरणानंतर, चलनासाठी क्यू आर कोड काढला जातो. 

उलाढालीचा पुरावा म्हणून तुमचे क्यूआर कोडसह असलेल्या ई-चलनाशी छपाई आवश्यक आहे. करचलनाची अचूक छपाई करण्यासाठी खालील काही सूचना लक्षात घ्याः

• तुमचा व्यवसाय ई-चलनाची अनिवार्यता पूर्ण करतो का त्याची पडताळणी करावी
• अकाऊंटिग प्रणालीचा वापर करून करचलन निर्मिती करा.
• ई-चलन पोर्टलचे लॉग-इन करा.
• आयआरपी प्रणालीत चलनाचे तपशील अपलोड करा.
• आयआरपी प्रणालीचा वापर करून आयआरएन आणि क्यूआर कोड निर्माण करा.
• क्यूआर कोड सह करचलनाची छपाई करा.

तुम्ही स्वतंत्रपणे तुमचे ई-चलन निर्माण करू सकता आणि तुमच्या व्यवसायाच्या गरजांप्रमाणे क्यूआर कोडची जागाही बदलू शकता. यासाठी तुम्ही स्वयंचलित जीएसटी बिलिंग टूलचा वापर करायला हवा. ई-चलनाला प्रोत्साहन देणाऱ्या अनेक प्रणाली आहेत ज्या तुम्हाला थेट त्या प्रणालीतून चलनाची छपाई करून देऊ शकतात. 

करचलन अचूक छपाईच्या सर्वोत्तम पद्धती

ई-चलनासाठी, चलनावर क्यू आर कोड छापायला हवा. चलनाच्या प्रत्येक पानावर तो छापण्याची गरज नाही. मात्र प्रत्येक चलनाचा एक विशेष क्यूआर कोड असतो तो योग्य पडताळणीसाठी छापायला हवा. अचूक करचलन छपाईच्या काही पद्धती खालीलप्रमाणे आहेत. 

• अनिवार्य तपशील पडताळून घ्या आणि क्यूआर कोडसह आयआरएन क्रमांक काढून घ्या.
• व्यवसायाच्या बिलिंग टूलमध्ये काढलेले ई-चलन अपलोड करा.
• कंपनीच्या बोधचिन्हासह स्वतंत्र चलनाचा नमुना तयार करण्यासाठी जीएसटी बिलिंग टूल वापरा.
• चलनातील सर्व तपशील अचूक असल्याची पडताळणी करा.
• 3 x 3 इंच किंवा 290 x 290 पिक्सेल इतक्या आकाराचा क्यूआर कोड असल्याची खात्री करा.
• क्यूआर कोडच्या बाजूला कमीत कमी एक इंचाची पांढऱ्या रंगाची जागा सोडा.
• चलनाच्या उजव्या बाजूला वर ही क्यूआर कोडची आदर्श जागा आहे.
• क्यूआर कोड आणि उच्च कॉन्ट्रास्ट असल्याची खात्री करून घ्यावी.

चलनावर छापलेला क्यूआर कोड दिसण्यायोग्य आणि वाचण्यायोग्य असला पाहिजे. जीएसटीएन ने नुकतेच ईचलन पडताळणीचे क्यूआर कोड व्हेरिफायर अँप an e-invoice QR code verifier app सुरू केले आहे. चलनाच्या चटकन् पडताळणीसाठी त्याचा वापर करता येऊ शकतो. हे अँप चलनावरील क्यूआर कोड रीड करून त्याची वैधता पडताळणी करू शकते.

Also Read: The Importance Of Using A High-Quality Printer When Printing Tax Invoices

निष्कर्ष

क्यूआर कोड आणि ई-चलन यांची ओळख करुन, व्यवसायांनी करचलनाची अचूक छपाईकडे लक्ष दिले पाहिजे. चलनामध्ये क्यूआर कोड योग्य पद्धतीने दिसला तरच ते करचलन वैध ठरते. चलनाची छपाई करताना क्यूआर कोड रीडर क्यूआर कोड वाचू शकेल याची खात्री केली पाहिजे. तुमच्या व्यवसायासाठी ई-चलन अनिवार्य नसेल तर सर्व अनिवार्य तपशीलांसह अचूक चलन छापले पाहिजे. प्रमाणित नमुन्यामध्ये चलन छापले जाईल हे बिलिंग टूल सुनिश्चित करेल. 

प्रत्येक वेळी तुम्ही व्यवसायासाठी चलन तयार करता आणि छापता तेव्हा अचूकता आणि जीएसटीच्या पालनाची खात्री देऊ इच्छिता? तर CaptainBiz  सर्व चलनांची आणि देयकांची प्रक्रिया सुव्यवस्थित करते.  क्लाऊड आधारित बिलिंग टूल वापरुन चलन तयार करणे, ई-चलन पोर्टलवर अपलोड करा, चलनाची छपाई करा, जीएसटी अर्जावर माहिती भरा आणि अहवाल आपोआप तयार करणे आदी स्वयंचलितपणे केले जाते. 

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न 

1. छापील चलनात चुका असल्यास काय होते?

जीएसटीआयएनमध्ये छापील चलनामध्ये पुरवठादार आणि प्राप्तकर्त्याच्या संपर्क माहिती संदर्भात चुका आढळल्यास ते नाकारले जाईल. चलनातील चुकीच्या तपशीलांमुळे चलन अवैध ठरवले जाईल. GST दराची चुकीची माहिती सादर केल्यास, तुम्हाला जीएसटीच्या दायित्वाच्या समस्यांना सामोरे जावे लागेल. थोडक्यात चलनातील छपाईच्या चुकांमुळे व्यवसायातील जोखीम वाढू शकते.

2. क्यू आर कोडची योग्य छपाईची खात्री कशी करावी?

ई-चलनावर छपाई करण्यासाठी क्यू आर कोडच्या आकारासाठी कोणत्याही मार्गदर्शक तत्वे नाहीत. मात्र सर्वसाधारण नियमाप्रमाणे  3 x 3 इंच हा आकार वापरावा. क्यूआर कोड आणि त्याची पार्श्वभुमी हाय कॉन्ट्रास्ट मध्ये असणे आवश्यक आहे.

3. सर्व चलनांवर क्यूआर कोडची छपाई करणे आवश्यक आहे का?

तुम्ही करपात्र माल किंवा सेवा यांचा पुरवठा करत असाल, तुमचा जीएसटी नोंदणीकृत व्यवसाय असेल तर जीएसटी करचलनाची छपाई कऱणे आवश्यक आहे. करमुक्त माल पुरवत असाल किंवा सेझ युनिटस् ना पुरवठा करत असाल तर करचलन गरजेचे नाही. तुमच्या व्यवसायाची वार्षिक उलाढाल पाच कोटींपेक्षा असेल तर तुम्हाला ई-चलन काढावे लागेल. त्यामुळे प्रत्येक चलनावर क्यूआर कोड लागू होत नाही.

4. क्यूआर कोड रीडर क्यूआर कोड वाचू शकेल याची खात्री कशी व्हावी?

उच्च कॉन्ट्रास्टसह क्यूआर कोड छपाई केल्यास क्यूआर कोड रीडर प्रभावीपणे कोड वाचण्यास सक्षम होईल. क्यूआर कोडचा आदर्श आकार 3 x 3 इंच  असतो. क्यूआर कोड चलनावर कोणत्याही जागी छापू शकता पण त्याच्या कडा आणि इतर मजकूर यांच्यामुळे क्यूआर कोड दिसण्यात अडथळा आणत नाही याची खात्री करा. क्यूआर कोडची वाचनीयता सुधारण्यासाठी क्यूआर कोड भोवती किमान एक इंच जाडीची पांढरी जागा सोडा.

5. ई-चलनाच्या क्यूआर व्यतिरिक्त इतर क्यूआर घालू शकतो का?

हो, तुमच्या व्यवसायाच्या गरजेनुसार चलनावर  तुम्ही क्यूआर कोड घालू शकतो. उदा. तुम्ही एक क्यूआर कोड तयार करू शकता जो प्राप्तकर्त्याला स्कॅन करून वितरणानंतर लगेच क्यूआर कोड स्कॅन करून देयरक्कम फेड करण्याची परवानगी देतो. तुमच्या चलनावर अतिरिक्त क्यूआर कोड छपाई कऱताना ते स्वतंत्रपणे करावे. प्रत्येक क्यूआर कोडमध्ये त्याच्या उद्देश स्पष्ट असला पाहिजे.

Niharika Kapoor Content Writer

Niharika is a Freelance Content Writer and Translator with a Master of Arts in Literature. She has 5+ years of working in the same and has worked in different industries.

See Full Bio